پرگار - پرگار: قوم و هویت قومی چیست؟

ماکس وبر یکی از پدران جامعه شناسی می‌گوید قوم و احساس تعلق به گروه قومی یک تصور است و برای آن ساخته می‌شود که جماعت‌های انسانی در رقابت بر سر منابع و سرمایه‌های مادی و اجتماعی موقعیت بهتری به دست بیاورند. ناگفته پیداست که این نگاه خوشایند کسانی نیست که در هویت قومی چیزی فراتر از این می‌بینند. آنان در نقد این نگاه می‌گویند اگر چنین است همین استدلال را در مورد مفهوم ملت نیز می‌توان به کار گرفت کمااینکه توصیف ملت به عنوان اجتماعی خیالی یا تصوری، اکنون در علوم اجتماعی جا افتاده است. شاید در ادامه‌ی همین ادله است که کلیفورد گیرتز انسان‌شناس آمریکایی می‌گوید: "این تجارب و زیست روزمره است که باعث می‌شود تمایز از دیگران بر مبنای قومیت تمایزی دیرین و ذاتی پنداشته شود." آنان که در کشورهایی چون ایران و افغانستان تحت عنوان اقلیت قومی زندگی می‌کنند این تجارب روزمره را تحت عنوان ستم قومی بیان می‌کنند، تبعیض‌های ریز و درشتی که از فرهنگ و زبان تا اقتصاد را در برمی‌گیرد. قوم چیست و هویت قومی چگونه هویتی‌ست و ربط آن با ملت و هویت ملی چیست؟ چه چیزهایی هویت قومی را شکل می‌دهد: زبان؟ تاریخ؟ فرهنگ و رسوم؟ بن مایه‌ی ژنتیک؟ این موضوع را با مهمان‌های این هفته در میان می‌گذاریم.علم صالح استاد مطالعات خاورمیانه می‌گوید نوع شکل‌گیری بسیاری از ملتها در دوران استعمار باعث شد هویت قومی نیرویی خفته و قدرتمند باقی بماند.شاهد علوی تحلیل‌گر سیاسی می‌گوید هویت گرایی ملی در ایران بر یک بنیاد پرتناقض استوار است. از او خواهیم پرسید منظورش چست؟

Published on Saturday, 2nd November 2019.

Available Podcasts from پرگار

Subscribe to پرگار

We are not the BBC, we only list available podcasts. To find out more about the programme including episodes available on BBC iPlayer, go to the پرگار webpage.